Sau khi kết thúc những năm tháng trên ghế nhà trường, mỗi người lại lựa chọn cho mình một con đường riêng để theo đuổi sự nghiệp. Có người sẽ chọn những ngôi trường danh giá mang ước mơ làm một cử nhân tài giỏi có công việc ổn định và cũng có những người lại không thể theo được con đường ấy. Và khi niềm hy vọng bị dập tắt thì nhiều bạn trẻ mang theo sự chán nản, buông xuôi, thất vọng để lựa chọn theo học những trường Trung cấp.
Cần thay đổi nhận thức về học nghề
Một thực tế phổ biến hiện nay là với đa phần giới trẻ, các trường Trung cấp chỉ được coi là lựa chọn cuối cùng khi giấc mơ gõ cửa các trường Đại học của họ không đạt được. Nói cách khác, nhiều suy nghĩ tiêu cực còn nghĩ rằng học Trung cấp là một thất bại cực kì nặng nề. Điều này xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Trước hết đó là nhận thức. Chúng ta vẫn chưa thoát khỏi được quan niệm học nghề chỉ dành cho những công việc chân tay vất vả, phục vụ những công việc thiên về thể lực, ít cần đến nghiên cứu hay sáng tạo.
Nếu các trường Đại học tập trung đào tạo về tri thức nghiên cứu thì kĩ năng là mục tiêu đào tạo của các trường Trung cấp. Đây là hai yếu tố chủ đạo để phát triển kinh tế và đều được đề cao như nhau. Dù là phát triển, đóng góp về tri thức hay lao động để tạo ra những sản phẩm hữu hình, có giá trị và thiết thực thì đều được trân trọng và có một vị trí như nhau.
Thế nên, hoàn toàn không có chuyện ‘chỉ có dân Đại học mới làm nên chuyện’. Cũng trong những năm trở lại đây, nhu cầu lao động Trung cấp tăng rõ rệt khi các doanh nghiệp chủ động hợp tác với các trường, đảm bảo đầu ra cho sinh viên. Lao động trình độ Đại học lại trở thành nhóm có tỉ lệ thất nghiệp cao nhất khi cử nhân ồ ạt thất nghiệp khi thiếu kỹ năng.
Thiết nghĩ, chúng ta cần thay đổi về cả nhận thức và hành động để xóa bỏ ranh giới giữa học đại học và học nghề để các trường Trung cấp trở thành một trong những lựa chọn tích cực của thế hệ trẻ thay vì con đường tạm thời, mang tính giải pháp khi cánh cửa đại học khép lại.
Chọn ngành học thế nào cho hợp lý
Dù chọn Trung cấp hay Đại học thì mỗi cá nhân đều phải có một ngành nghề để theo đuổi. Nghề nghiệp là một vấn đề quan trọng bởi nó không những đem lại của cải vật chất mà còn mang lại cho ta một chỗ dựa vững chắc trong cuộc sống. Chính vì thế, lựa chọn nghề nghiệp cũng là một bước ngoặt khiến nhiều bạn trẻ băn khoăn.
Đặc biệt đối với những bạn vừa học xong THPT. Có những bạn muốn bước tiếp vào Đại học, học một chuyên ngành mình yêu thích rồi mới xác định đi làm. Còn một số bạn khác lại muốn đi làm để có thêm tiền trang trải cho cuộc sống dù ít hay nhiều.
Để chọn được ngành nghề phù hợp, có những yếu tố làm tiền đề mà mỗi bạn đều phải cân nhắc. Đầu tiên là dựa trên sở thích. Rất nhiều bạn không biết mình thích gì, muốn gì mà chỉ biết chọn ngành học, nghề học theo sự chỉ định của gia đình, theo đám đông bạn bè, hoặc cũng có thể bạn chọn đại cho xong vì không biết mình học gì. Hãy đưa ra một danh sách những sở thích của bạn, mọi sở thích đều có một nghề phù hợp nhất với bạn.
Năng lực là yếu tố thứ 2 để bạn chọn được ngành nghề của mình. Các nghề nghiệp đều có đòi hỏi riêng biệt về năng lực sức khỏe và tinh thần. Một người muốn theo học về y dược thì phải có sức khỏe và chịu được các tình trạng y tế như máu và kim tiêm; một người lựa chọn ngành công nghệ thông tin thì không yêu cầu cao về sức khỏe nhưng lại phải có năng lực cảm nhận và sáng tạo. Nếu năng lực và khả năng của bản thân không đủ đáp ứng yêu cầu công việc thì chắc chắn bạn sẽ không thể thành công với nghề học mình đã chọn.
Cuối cùng, khả năng kinh tế là điều kiện quyết định để bạn có khả năng theo đuổi ngành nghề đó hay không. Có những nghề mà chi phí học tương đối cao do đòi hỏi phải có những công cụ đi kèm tương đối đắt tiền để thực hành hoặc tự học.
Chính vì thế, nếu tiềm lực kinh tế là một khó khăn, bạn cần cân nhắc lại liệu 4 năm Đại học có thực sự là gánh nặng tài chính. Sơ bộ, một chương trình đào tạo Đại học 4 năm chi phí trung bình sẽ khoảng 120.000.000đ – 150.000.000đ. Nếu bạn vay vốn ngân hàng để chi trả thì tấm bằng Đại học có khi lên tới gần 200.000.000đ hoặc hơn thế. Trong khi đó, học phí tại trường Trung cấp chỉ tối đa chỉ đến 30.000.000đ cho chương trình học 1.5 đến 2 năm.
Khi ngày nay xã hội ngày càng hiện đại, mở cửa hội nhập với thế giới thì việc lựa chọn nghề nghiệp cho đúng đắn là vô cùng quan trọng. Nếu bạn không xác định từ trước có khi bạn sẽ trở thành một người thất nghiệp. Ước mơ vào trường Đại học là chính đáng và cao đẹp, nhưng không nhất thiết phải vào Đại học thì bạn mới có việc làm.
Nhu cầu cuộc sống phát triển ngày càng cao đòi hỏi xã hội phải có một đội ngũ lao động đông đảo, đa nghề và đa trình độ. Ví dụ: Cùng làm việc với bác sĩ cần có các y sĩ, điều dưỡng viên. Vì vậy, ngưỡng cửa cuộc đời của mỗi người không chỉ giới hạn ở cổng trường Đại học mà còn rộng mở với biết bao cơ hội ở các trung tâm, các trường Trung cấp hay Cao đẳng.
Nhiều bạn trẻ đã chọn Bách Khoa Sài Gòn làm lựa chọn đầu tiên sau khi tốt nghiệp THPT. Chỉ sau 1.5 năm, các bạn đã tự tin làm việc tại các doanh nghiệp và bệnh viện lớn và có sự nghiệp ổn định. Với phương pháp dạy theo dự án, trường Trung cấp Bách Khoa Sài Gòn đã thành công đào tạo lực lượng lao động chất lượng cao qua 15 năm và dần khẳng định ‘Đại học không phải là con đường thành công duy nhất’.
